Жылыжайларды салу

Инвестициялаудың негізгі перспективалық бағыттарының бірі қазіргі заманғы жылыжайлар салу болып табылады.

Жылыжай шаруашылықтары алаңдарының негізгі бөлігі Түркістан, Алматы, Ақтөбе және Жамбыл облыстарында орналасқан.

Статистика деректері бойынша 2023 жылы аталған жылыжайлар алаңынан 1165,2 га көкөніс өндірілуде, оның 414,2 га қияр және 727,8 га қызанақ.

Дереккөз: invest.gov.kz

Жылыжай шаруашылықтарының алаңдары*

Көкөніс дақылдарының арасында қызанақ пен қияр ең көп таралған және маңызды азық-түлік өнімдері болып табылады

Қызанақ пен қиярды тұтынуды жан басына шаққанда 16,8 кг болды, бұл тұтынылатын көкөністердің жалпы көлемінің 21%-ін құрайды.

Көршілес елдермен баға диференциалы
2024 жылы ҚР-ның қызанақтарына орташа бөлшек сауда бағасы 1065 теңге/кг құрайды, бұл РФ-тағы орташа бөлшек сауда бағасынан 41%-ке артық. Қияр бағасы 1110 теңге/кг РФ-тың бағасынан 40,3%-ке артық.

Маусымаралық кезеңде Қазақстан қызанақ пен қияр импортына тәуелді

Тапшылық шетелдік импорт есебінен жабылуда, бұл 2023 жылы 55,8 мың тонна қызанақ (негізінен Өзбекстан, Түрікменстан және Қытайдан) пен 16,1 мың тонна қияр болды (негізінен Иран, Өзбекстан, Ресей, Қытай және Қырғызстаннан).

Осы көкөніс дақылдары импортының жиынтық алмасуы экспорт көлемінен үш еседен асады.

ҚР бойынша жалпы ауданы: 1165,2 га, оның ішінде: 414,2 га қияр және 727,8 га қызанақ

Қызынық пен қиярдың жиынтық тұтынылуы: адам басына шаққанда 16,8 кг = жалпы көлемнің 21%

бөлшек саудада өткізетін орташа құны:

1065 теңге/кг (РФ-ке қарағанда 41%-ке қымбат)

бөлшек саудада өткізетін орташа құны:

1110 теңге/кг (РФ-ке қарағанда 40,3%-ке қымбат)

Шетелдік инвесторлар тарапынан экспорттық әлеуеті

ЕАЭО елдері, атап айтқанда РФ қызанақ пен қиярдың ірі импорттаушылары болып табылады, бұл нысаналы ірі және ауқымды өткізу нарығына қолайлы қолжетімділікті қамтамасыз етеді. Сонымен, 2023 жылы Ресей 17,1 мың тонна қызанақ пен 5,6 мың тонна қияр импорттады.

Сонымен қатар, Қазақстанмен шекаралас Ресей Федерациясының 12 аймағының жалпы халқы 25 миллионнан астам адамды құрайтынын атап өткен жөн.

Өткізу нарықтары

Көкөніс дақылдары

ҚР импорты (2023)

55,8 мың тонна

16,1 мың тонна

РФ импорты (2023)

17,1 мың тонна

5,6 мың тонна